Formy pomocy
Świadczeniami z pomocy społecznej są:
1) Świadczenia pieniężne:
Zasiłek Stały
Kryteria dla realizacji usług
Zasiłek stały przysługuje:
- pełnoletniej osobie prowadzącej samodzielne gospodarstwo domowe jeżeli jej dochód nie przekracza kryterium dochodowego dla osoby samotnie gospodarującej, wynoszącego 1010 zł i która jednocześnie jest:
- niezdolna do pracy z powodu wieku, tj. osiągnęła wiek określony w art. 27 pkt 1 i pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
- całkowicie niezdolna do pracy lub całkowicie niezdolna do pracy i samodzielnej egzystencji, co musi być potwierdzone orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS albo jest zaliczona do I lub II grupy inwalidów albo legitymuje się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności stwierdzonym orzeczeniem Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności;
- pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, której dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie wynoszącego 823 zł i która jednocześnie jest:
- niezdolna do pracy z powodu wieku, tj. osiągnęła wiek określony w art. 27 pkt 1 i pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
- całkowicie niezdolna do pracy lub całkowicie niezdolna do pracy i samodzielnej egzystencji, co musi być potwierdzone orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS albo jest zaliczona do I lub II grupy inwalidów albo legitymuje się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności stwierdzonym orzeczeniem Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności.
O zasiłek stały mogą ubiegać się obywatele i obywatelki polscy mający miejsce zamieszkania i przebywający na terenie Miasta i Gminy Czarny Dunajec, a także mający miejsce zamieszkania i przebywający na terenie Miasta i Gminy Czarny Dunajec obywatele i obywatelki państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkowie ich rodzin w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin, posiadający prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
O zasiłek stały mogą ubiegać się również cudzoziemki i cudzoziemcy, którzy mają miejsce zamieszkania i pobytu na terenie Miasta i Gminy Czarny Dunajec, a którzy przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
- na podstawie zezwolenia na pobyt stały;
- na podstawie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej;
- na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;
- na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;
- w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.
Zasiłek okresowy
O zasiłek okresowy mogą ubiegać się osoby mające obywatelstwo polskie, mający miejsce zamieszkania i przebywający na terenie Miasta i Gminy Czarny Dunajec, a także mający miejsce zamieszkania i przebywający na terenie Miasta i Gminy Czarny Dunajec obywatele i obywatelki państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkowie ich rodzin w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin, posiadający prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
O zasiłek okresowy mogą ubiegać się również cudzoziemcy i cudzoziemki, którzy mają miejsce zamieszkania i pobytu na terenie Miasta i Gminy Czarny Dunajec, a którzy przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
- na podstawie zezwolenia na pobyt stały;
- na podstawie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej;
- na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, tj. na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego cudzoziemcowi przybywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przebywającemu na tym terytorium w celu połączenia się z rodziną, który jest członkiem rodziny cudzoziemca zamieszkującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z nadaniem mu statusu uchodźcy lub w związku z udzieleniem mu ochrony uzupełniającej;
- na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, tj. na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego ze względu na inne okoliczności cudzoziemcowi, który posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE udzielone przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej oraz:
- zamierza wykonywać pracę lub prowadzić działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie przepisów obowiązujących w tym zakresie na tym terytorium lub;
- zamierza podjąć lub kontynuować na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej studia lub szkolenie zawodowe, lub;
- wykaże, że zachodzą inne okoliczności uzasadniające jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub;
- związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.
Kryteria dla realizacji usług
Zasiłek okresowy przysługuje osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, której nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.
Zasiłek okresowy przysługuje osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, które wynosi 1010 zł.
Zasiłek okresowy przysługuje rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny, które wynosi 823 zł na osobę w rodzinie.
Zasiłek celowy jest przyznawany w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej.
Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, biletów socjalnych, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Wysokość zasiłków celowych jest uznaniowa i zależy od możliwości finansowych ośrodka oraz sytuacji materialno- bytowej osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc.
Zasiłek celowy może być przyznany także osobie lub rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub ekologicznej.
- Specjalny zasiłek celowy - może być przyznany w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, przy czym wysokość przyznanego zasiłku nie może przekraczać kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.
- Zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie – pomoc w tej formie może zostać przyznane w formie jednorazowego zasiłku celowego lub nieoprocentowanej pożyczki.
Pomoc w celu ekonomicznego usamodzielnienia nie przysługuje, jeżeli osoba lub rodzina ubiegająca się otrzymała już pomoc na ten cel z innego źródła.
- Pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
- świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,
- Wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd – wynagrodzenie wypłaca się w wysokości ustalonej przez sąd.
2) Świadczenia niepieniężne:
- Praca socjalna – to podstawowa forma świadczona na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym.
Praca socjalna prowadzona jest :
- z osobami i rodzinami w celu rozwinięcia lub wzmocnienia ich aktywności i samodzielności życiowej
- ze społecznością lokalną w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokojenia potrzeb członków społeczności.
Praca socjalna świadczona osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód.
- Bilet kredytowany.
- Składki na ubezpieczenie zdrowotne – jeżeli osobie spełniająca kryterium dochodowe, nie przysługują składki z innego źródła.
- Składki na ubezpieczenia społeczne,
- Pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
- Sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym - sprawienie pogrzebu odbywa się w sposób ustalony przez Gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej zajmuje się sprawieniem pogrzebu w przypadku, gdy nikt nie zobowiąże się do pochowania zmarłego.
Tylko w wyjątkowych sytuacjach jest możliwość uzyskania pomocy w formie zasiłku celowego, na koszty sprawienia pogrzebu, na podstawie ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz. U. z 2019 poz. 1507 z póżn. zm.).
- Poradnictwo specjalistyczne – w szczególności prawne, psychologiczne i rodzinne.
- Interwencja kryzysowa – to zespół interdyscyplinarnych działań podejmowanych na rzecz osób i rodzin będących w kryzysie.
- Schronienie - pomoc następuje przez przyznanie tymczasowego miejsca w noclegowni, schronisku lub ogrzewalni.
- Posiłek – jest to pomoc doraźna lub okresowa w postaci jednego gorącego posiłku dziennie dla osób, które własnym staraniem nie mogą go sobie zapewnić. Pomoc przyznana dzieciom i młodzieży w okresie nauki w szkole może być realizowana w formie zakupu posiłków. Pomoc przyznawana, jeżeli dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 200%kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej (1.056 zł) – w przypadku, gdy rodzina składa się z rodziców (rodzica) lub opiekunów (opiekuna) mających na utrzymaniu troje lub więcej dzieci w wieku do 18 roku życia lub do 25 roku życia w przypadku, gdy dziecko uczy się lub studiuje oraz bez względu na wiek w przypadku dzieci posiadających orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności bądź całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji.
- Niezbędne ubranie – następuje poprzez dostarczenie osobie potrzebującej odpowiedniego rozmiaru bielizny, odzieży i obuwia odpowiednich do pory roku.
l. Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy - obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Przysługują osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona. Mogą zostać również przyznane osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić. - Specjalistyczne usługi opiekuńcze – są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.
- Mieszkanie chronione – to forma pomocy przygotowująca osoby tam przebywające, pod opieką specjalistów, do prowadzenia samodzielnego życia lub zastępującą pobyt w placówce zapewniającej całodobową opiekę.
- Pobyt i usługi w domu pomocy społecznej – przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, a której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych.
- Pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych
Wieloletni rządowy program „Posiłek w szkole i w domu”
Od stycznia 2019 roku Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Czarnym Dunajcu realizuje nowy program rządowy w zakresie dożywiania pn. „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2024 – 2028.
Celem programu jest w szczególności: zapewnienie posiłku dzieciom, uczniom i młodzieży oraz objęcie pomocą osób dorosłych, zwłaszcza osób starszych, chorych lub niepełnosprawnych i samotnych.
Pomoc w zakresie dożywiania udzielana jest:
1) Dzieciom do czasu podjęcia nauki w szkole podstawowej (do 7 roku życia);
2) Uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej;
3) Osobom i rodzinom znajdującym się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy o pomocy społecznej, w szczególności osobom samotnym, w podeszłym wieku, chorym i niepełnosprawnym.
Pomoc w postaci gorącego posiłku przyznaje się osobom i rodzinom spełniającym warunki do otrzymania pomocy, wskazane w ustawie o pomocy społecznej, jeżeli:
- a) Dochód osoby samotnie gospodarującej nie przekracza kwoty 200% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej.
- b) Dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 200% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
Świadczenie udzielane jest na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego. Może być udzielona również z urzędu.
Postępowanie wymaga przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego. Przyznanie lub odmowa pomocy w formie gorącego posiłku następuje w formie decyzji administracyjnej.
W ramach programu udziela się wsparcia w formie posiłku, świadczenia pieniężnego (zasiłku celowego) na zakup posiłku lub żywności albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych, po spełnieniu przez osoby warunków do otrzymania pomocy oraz kryterium dochodowego w wysokości 200% kryterium, o których mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej:
1) dzieciom do czasu podjęcia nauki w szkole podstawowej,
2) uczniom do czasu ukończenia nauki w szkole ponadpodstawowej lub ponadgimnazjalnej,
3) osobom i rodzinom znajdującym się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy o pomocy społecznej, a w szczególności osobom starszym, chorym i niepełnosprawnym.